استرس یا تنیدگی یا فشار دقیقا مانند یک احساس ناخوشایندی که در نتیجه کنترل نداشتن بر شرایط در فرد بوجود می آید. بشر امروزی اضطراب و استرس را تجربه نموده مانند استرس‌های مقطعی یا یک برهه و یا استرس مربوط به فشار کاری. باید اذعان نمود که استرس نه‌تنها باعث ایجاد احساس بسیار ناخوشایند در انسان می‌شود، بلکه روی سلامتی و عملکرد ما نیز تأثیر بسیار منفی می‌گذارد؛ اما اگر از ترفندها و تکنیک‌های مناسب سود ببریم می‌توانیم آن را کاملاً کنترل نماییم.
در این کارگاه آموزشی ما به بایدها و نبایدها و ترفندها و تاکتیک های مبارزه و رویارویی با استرس خواهیم پرداخت. روان‌شناسان و محققان، استرس را شرایطی می نامند که فرد یا افراد دچار احساس منفی می شوند و حس می‌کنند که خواسته هایشان از منابع اجتماعی و فردی آن ها بسیار پیشی جسته است. به عبارت ساده تر وقتی باور کنیم زمان، منابع یا دانش کمی برای مدیریت کردن tشرایط در اختیار داشته و گزینه دیگری پیش رو نداریم؛ به نظر می رسد که استرس زمانی بروز می کند که احساس می کنیم کنترل امور کاملا از دستمان در رفته یا حداقل قسمت یا قسمت هایی از امور از دستمان خارج گردیده است.
استرس و واکنش افراد مختلف
انسانها معمولا در مواجه با استرس دو نوع واکنش دارند اول واکنش غریزی نسبت به استرس که ترس از ارتفاع یا محیط های تاریک و… و دوم سندرم سازگاری نان دارد. در بسیاری موارد هم تلفیق هر دو مدل رفتاری بوقوع می پیوندد.
پروازهای مبارزه با پرواز والتر کانن در سال ۱۹۳۲ برای اولین بار واکنش مبارزه با پرواز را به جهانیان معرفی نمود. این رفتار در زمان شوکه یا احساس تهدید در افراد بوجود می آید. مغز فرد در این وقت است که هورمون استرس ترشح می‌نماید تا جسم فرد را از شرایط بد برهاند و بقول معروف به پرواز دربیاورد. البته راه دومی هست نبرد و رویارویی تن به تن این هورمون به ما انرژی زیادی می بخشد و در عین حال احساس خوب و نوعی هیجان، نگرانی و تحریک‌پذیری را در فرد القا می نماید.
باید اذعان نمود که جنبه مثبت واکنش مبارزه یا پرواز پیوسته به شما کمک خواهد کرد که تا بتوان حوادثی که زندگی فرد را مورد تهدید قرار می دهد را مدیریت فراگیر بنماید. در این قسمت شاید بد نباشدکه به جنبه منفی این مسله هم بپردازیم که ممکن است این واکنش در شرایطی که هر روز برای فرد پیش می‌آید.
سندرم سازگاری
در سال ۱۹۵۰دانشمندی بنام هانس سلیبه عنوان واکنشی برای قرار گرفتن در معرض استرس طولانی مدت را به جهانیان عرضه نمود.
هانس معتقد بود که ما در سه مرحله مجزا با استرس روبرو می شویم.
اول هشدار
وقتی که فرد نسبت به عامل استرس‌زا واکنش نشان می‌دهد.
دوم مقاومت
وقتی که فرد به عامل استرس‌زا کاملا عادت نموده و از عهده آن برمی‌آید.در چنین حالتی افراد مقاوم شده و در نتیجه منابع فیزیکی و احساسی ما به تدریج کاملاً تخلیه می‌شوند.
سوم خستگی
باید اذعان نمود که نهایتاً بدن انسان وقتی دچار فرسودگی شود هرگز نمی‌تواند عملکرد منطقی و معمولی داشته باشد.
طرز تفکر و استرس
وقتی که فرد با شرایط تازه آشنا می شود و در بدو آشنایی با هر شرایط تازه ای به طور ناخودآگاه معمولاً انسانها دو مدل برخورد دارند که عبارت است از :
اول
فرد کاملا بررسی می‌کند که آیا شرایط مخاطره آمیز است یا خیر شاید شرایط تهدیدی برای جایگاه اجتماعی، ارزش‌ها، شهرت یا بقای زندگی فرد باشد و درنهایت واکنش مبارزه یا پرواز و سندرم سازگاری عمومی را در پی خواهد داشت.
دوم
به دقت بررسی نماییم که آیا منابع کافی برای مقابله در اختیار داریم یا نه.
به نظر می رسد که این منابع می‌توانند عبارت باشد از زمان، دانش، توانایی‌های احساسی، انرژی، قدرت و …
باید اذعان نمود که شدت استرسی که تجربه خواهیم کرد دقیقا رابطه معنی داری دارد با شرایط واینکه تا چه حدی شرایط از کنترل ما خارج شده است و اینکه تا چه حد می توانیم با تهدیدها مواجه شویم.
علائم استرس
انسانها معمولا نسبت به استرس به طور کاملا متفاوتی واکنش نشان می‌دهند، با این حال یک سری نشانه‌ها کاملاً عمومی است که به صورت مختصر به شرح ذیل است:
سردرد های مکرر
دست و پای سرد و عرق کرده
سوزش‌های متاوب سر دل، معده درد و احساس تهوع و دل درد
حمله‌های متناوب و مکرر عصبی
خواب بسیار یا خواب بیش از اندازه یا بدخوابی
عدم تمرکز و یا عدم تمرکز در مواقع ضروری
رفتارهای وسواسی یا اجباری
جامعه گریزی و انزوا و یا بلعکس
خستگی مزمن و یاتحریک‌پذیری و عصبانیت
چاقی یا لاغری مفرط
بیقراری و احساس دست‌پاچه بودن
اما اخر عاقبت استرس چیست
باید اذعان نمود که استرس روی عملکرد انسان ها به شدت تأثیر می‌گذارد و اجازه نمی‌دهد که بهره‌وری خوبی در کارداشته باشند. معمولاً استرس روی نحوه سخن گفتن و کارکردن تا تفکرات ما به شدت تأثیر منفی می گذارد. استرس به شدت تأثیر روی، سلامتی و ارتباطات افراد دارد. متاسفانه استرس طولانی مدت می‌تواند انواع سکته و فرسودگی شغلی، بیماری‌های قلبی عروقی، افسردگی، فشار خون بالا و در کل ضعیف شدن سیستم عصبی و ایمنی بدن را بدنبال خواهد داشت. پس استرس را بسیار بسیار جدی بگیرید.
روش های حرفه ای برای تبدیل استرس
گام نخست
لطفاً و حتماً برای مدیریت استرس ریشه یا ریشه های استرس را کشف کنید.
مازیار میر همیشه و در حین و یا پس از هر استرسی آن را دقیقا یادداشت نموده و سپس پیرامون فکر می کند و حتی پرس و جو نموده و یا در مورد آن بحث می کند. طول مدت زمان با این دستور العمل ها به شما کمک می کند بسیار بسیار هوشیارتر با استرس های روبرو شوید و مخصوصاً با مرور زمان متوجه خواهید شد چه باید کرد نقطه قوت و ضعف هایتان را درک خواهید نمود.
خوب در ادامه به شما راه حل های ویژه و ترکیبی برای مبارزه با استرس معرفی خواهیم نمود که شمارا بشدت در مقابل هر استرسی قدرتمند نماید.
اول مدیریت زمان (Time Manegment)
مدیریت زمان کلید هر نوع استرسی است. باید بدانیم که اگر زمان را مدیریت نکنید زمان شما را با زور استرس مدیریت می کند .
افراد و حجم و زمان کاری عامل استرس‌زای است که همیشه فراموش می شود و این خود دلیل اصلی استرس بسیاری از افراد است. برای بهبود شرایط باید:
اول ۲۴ ساعته دنبال اولویت بندی باشید.
دوم کار امروز را هرگز و تحت هیچ شرایطی به فردا موکول نفرمایید.
سوم کارهای پرتکرار را پشت سرهم انجام دهید.
چهارم کارهای مهم را اول وقت و با دقت انجام دهید.
پنجم از قانون تمرکز استفاده کنید روی یک درصد مهم تمرکز کنید.
ششم زمان بخرید و از زمان های سوخته حداکثر استفاده را بنمائیم.
هفتم تفویض اختیار نمائید و با تفویض قدرت سرعت و دقت خود را افزایش دهید.
هشتم همیشه و تحت هیچ شرایطی دو تا کار را باهم انجام ندهید فقط یک کار یا یک فکر و یک برنامه در دستور کار خود قرار دهید.
نهم قبل از رفتن به بستر هرگونه وسیله الکترونیکی را خاموش فرمایید وبا آرامش بخوابید.
مازیارمیر مشاور و تحلیلگر